DOSTLAR, ANILAR, KİTAPLAR
ALTINI ÇİZDİĞİM YERLER-8
2017 NOBEL EDEBİYAT ÖDÜLÜ,
KAZUO ISHİGURO VE
“GÜNDEN KALANLAR” ROMANI
2017 Nobel Edebiyat Ödülü’nün Kazuo ISHİGURO’ya verildiğini duyunca onun yarım bıraktığım romanı, Gömülü Dev geldi aklıma. Gömülü Dev’i bugün bitirdim, düşüncelerimi paylaşmak istedim.
Kazuo Ishiguro’yu 2005’te tanıdım, bir eleştiri yazısında adı geçiyordu. Merak ettim, o yıl yayımlanan Beni Asla Bırakma romanını okudum. Roman, “İngiltere, 1990’ların sonları…” açıklamasıyla başlıyordu ama “yedek organ” için kopyalanan insanların “insan” yanını, “aşk”ı işliyordu. İlginç geldi bana.
Roman, 2010’da filme alındı; filmi izledim, film başarılıydı. Ishiguro,”roman” kavramını iyi biliyordu; insan gerçeğine ilişkin söyleyecek sözleri vardı, bunları yalın bir dille -çeviriye elverişli bir dille, Orhan PAMUK gibi- anlatıyordu. İlk izlenimlerim bunlardı. 2015’te Gündan Kalanlar romanı yayımlandı, merakla okumaya başladım. Gerçekten ilginçti. Usta işiydi. Hiçbir şeyin altını çizmeden, okuyucuyu ahmak yerine koymadan, her düzeydeki insanın kendi kültür düzeyine göre anlamlandırabileceği bir roman yazmıştı Ishiguro. Beğendim. Bir “başuşak”tı anlatıcı, kurgu güzeldi, her ayrıntı özenle seçilmişti, biçem de (üslup) içeriğe uygundu. Roman, 1993’te filme alınmıştı ama benim haberim yoktu. Sonra internetten filmini izledim. Film çok başarılıydı; oyuncular -Anthony Hopkins ve Emma Thompson- kusursuz oynamışlardı. Ford yerine Mercedes Benz kullanımı dışında romana bağlı kalınmıştı.
Günden Kalanlar’dan sonra Kazuo Ishiguro “benim romancılarımdan biri” olabilir miydi? Kuşkularım vardı, bekledim. Aynı yıl yayımlanan Gömülü Dev’i okumaya başladım. Şaşkındım. Kazuo, bu kez romans (bizdeki halk öykülerinin benzeri, devler, cinler vb.) anlatıyordu. Sevmedim, romanı yarım bıraktım. Kazuo ISHİGURO'nun başka romanları da var ama onları okumak istemedim. Aslında Günden Kalanlar’dan sonra Gömülü Dev, bizim Mehmet RAUF’un Eylül’den sonra yazdığı romanlar gibi, “Okunmasa da olur.” türünden. 2017 Nobel’e değer bir romancı mı Kazuo Ishiguro? Nobel Ödül Kurulu, bir değer bulmasa bu ödülü ona vermezdi diye düşündüm. Çizmeyi aşmak istemedim ama ben her dile kolayca çevrilebilen bir anlatımla yazan, yazarken bunu düşünen -Orhan Pamuk da öyle- romancılarla pek dost olamıyorum; belki onların bir iki romanını “roman”larıma katıyorum ama onlarla “dost” olamıyorum nedense.
Günden Kalanlar romanını okumasanız bile filmini internetten bulun izleyin, derim. Beni Asla Bırakma romanı için de geçerli bu söylediğim.
